09-03-2024 | Voordat een chocoladereep langs de kassa gaat, is het door vele handen gegaan. Van de boer die de cacao oogst tot de caissière die het product afrekent. Welke route legt cacao af? Hoe maak je er chocolade van? En valt daarvan te leven? De meeste cacao komt uit West-Afrika. De cacaovruchten hebben de grootte van een rugbybal en groeien aan de stam van de cacaoboom. Cacaoboeren oogsten twee keer per jaar. Ze openen de cacaovrucht, verwijderen de bonen en zorgen voor het fermentatieproces en het drogen die beide zorgen voor de unieke cacaosmaak. Van de boerderij of gemeenschap wordt de cacao naar een inzamelcentrum of coöperatie gebracht. Daar wordt de cacao verkocht aan handelaren of inkopers van cacao. De cacao gaat vervolgens naar een verwerkingsbedrijf, waar de bonen tot cacaomassa en -boter worden verwerkt.
Ingrediënten
De chocoladefabrikant koopt alle ingrediënten in: suiker, cacaomassa*, cacaoboter, melkpoeder**, vanilline en een emulgator zoals lecithine en maakt daar uiteindelijk chocolade van die wij aan het eind van de keten in de winkel (ver)kopen.
*M.u.v. witte chocolade
**M.u.v. pure chocolade
Experiment
Cacao legt dus een lange weg af, dat begint bij de boer. Veel boeren hebben problemen om rond te komen. Daar horen we geregeld over, maar minder bekend is wat de industrie daaraan doet. Een spannend voorbeeld is van fabrikant Nestlé. Zij daagden twee journalisten* uit te laten zien dat het anders kan. In een experiment slaagden zij erin een nieuw product te ontwikkelen: van het vruchtvlees rondom de cacaoboon maken zij nu een sapje. Zo voorkomen ze verspilling en verdienen de boeren meer aan de cacaovrucht. Een mooie uitkomst. De onderneming Kumasi Juice is begin dit jaar opgericht, nu is het wachten op de eerste flesjes.
*Meer info over de cacao-industrie, de proef en het nieuwe product vind je via: chocoproef.nl & kumasi-juice.nl
Een cacaowoud aan keurmerken en logo’s? Nee, een disco!
Op de verpakking van veel chocoladeproducten zie je een duurzaamheidslogo. Door de verschillende logo’s kun je wellicht door de bomen het (cacao)bos niet meer zien. Hoe zit het? UTZ, Rainforest Alliance en Fairtrade zijn de drie keurmerken in cacao. Sinds kort zijn er nog maar twee. UTZ en Rainforest Alliance gaan samen verder, onder de naam Rainforest Alliance. Als je chocolade met zo’n keurmerk (ver-)koopt, weet je dat de cacao aan bepaalde eisen rondom werk- en leefomstandigheden van boeren en milieu voldoet. Onafhankelijke auditors zien hierop toe.
Hoewel de keurmerken op elkaar lijken, verschillen ze in hun aanpak:
- Rainforest Alliance zet zich breed in voor verbetering van landbouw en natuurbeleid. Sinds UTZ onlangs fuseerde met Rainforest Alliance richt het zich op het verbeteren van het hele spectrum van de boerenactiviteiten: van hogere productiviteit tot betere sociale omstandigheden. Rainforest Alliance gelooft dat premies een aanvulling moeten zijn op, en geen vervanging voor, redelijke prijzen.
- Fairtrade heeft als eis dat handelaren meer dan de farmgate (af-boerderij) prijs voor cacao betalen en daarbovenop een vaststaande premie. Zo probeert het keurmerk eerlijke handel en de positie van de boeren te versterken.
Helpt een keurmerk? Daar is veel onderzoek naar gedaan. Het antwoord is: keurmerken lossen de problemen niet op, maar leggen een fundament waarop de sector verder kan bouwen.